કોમ્પ્યુટર
GPSC સ્પેશિયલ 20+ MCQ
GPSC સાંસ્કૃત્તિ વારસો
1) ગુજરાતમાં કયું નૃત્ય મુખ્યત્વે ભરવાડ જનજાતિ કરે છે જેનો મૂળ વિચાર ઘેટાંની લડાઈમાં છે ? (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
2) સિદ્દી ધમાલ એ સિદ્દી જનજાતિનું નૃત્ય સ્વરૂપ છે જે તેમના ક્યાં જુસ્સાને પ્રતિબિંબિત કરે છે? (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
3) નીચેનામાંથી કયું અસલ ગુજરાતી પોષકનું સ્વરૂપ નથી ? (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
4) 1485 માં માતા ભવાનીની વાવ ........ (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
5) મોરોધરો ……….... (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
6) નીચેનામાંથી કયું સૂર્ય મંદિર નથી? (GPSC : Advt no: 71/2023-24 : Dt.02/06/2024)
7) તામીલનાડુનું પ્રખ્યાત લોકનાટય કયું છે? (GPSC : Advt no: 08/2023-24 : Dt.06/08/2024)
8) નીચેના પૈકી કયા સ્થળો મુરલ પેન્ટીંગ (Mural painting) માટે જાણીતા છે ? (GPSC : Advt no: 08/2023-24 : Dt.06/08/2024)
1. અજંતા ગુફાઓ
2. લેપાક્ષી મંદિર
3. સાચીનો સ્તુપ
9) માઉન્ટ આબુ પાસે આવેલ લુના વસાહી મંદિર (Luna Vasahi Temple) કોને અર્પિત કરવામાં આવેલ છે ? (GPSC : Advt no: 08/2023-24 : Dt.06/08/2024)
10) “શોમપેન આદિજાતી” (Shom pen Tribe) કયા વિસ્તારમાં જોવા મળે છે ? (GPSC : Advt no: 08/2023-24 : Dt.06/08/2024)
11) મેળાઓ અને જોડીઓ પૈકી કઈ જોડી યોગ્ય નથી? (GPSC : Advt no.68,52,51/202324 : Dt.07/07/2024)
12) ભારતના નૃત્યો અને રાજ્યોની જોડીઓ પૈકી કઈ જોડી યોગ્ય નથી ? (GPSC : Advt no.68,52,51/202324 : Dt.07/07/2024)
13) ગુજરાતના મંદિરો અને સ્થળની કઈ જોડી યોગ્ય નથી ? (GPSC : Advt no.68,52,51/202324 : Dt.07/07/2024)
14) “કચ્છ અજરખ" (Kutch Ajrakh) ને હાલમાં GI Tag (Geographical Indication) મળેલ છે. “કચ્છ અજરખ” કઈ બાબત સાથે સંકળાયેલ છે? (GPSC : Advt no.68,52,51/202324 : Dt.07/07/2024)
15) મોલારામ કઈ ચિત્રશૈલીનો મહાન ચિત્રકાર હતો ? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
16) ચેન્નાઈના મ્યુઝીયમમાં નીચેના પૈકી કયું / કયા શિલ્પ સચવાયેલા છે? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
17) કૃષ્ણા નદી ઉપર ‘નાગાર્જુનસાગર' યોજનાને કારણે સંગમેશ્વરનું મંદિર અને પાપનાશમ્ મંદિરસમૂહ જળમાં ડૂબી જાય તેમ હતા. આથી આ મંદિરોને ભારતીય પુરાતત્ત્વ સર્વેક્ષણ વિભાગે મૂળ સ્થાનેથી ખસેડીને કયા સ્થળે સફળતાપૂર્વક સ્થાનાંતરિત કર્યા છે? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
18) નીચેનામાંથી કોના દરબારમાં અબ્દલ સમદ તથા મીર સૈયદ અલી નામના બે પ્રસિધ્ધ ચિત્રકારો હતા? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
19) નીચેનામાંથી કયા રાજ્યની સરકાર તરફથી દર વર્ષે એક ઉચ્ચ કક્ષાના સંગીતકારને "તાનસેન એવોર્ડ” પ્રદાન કરવામાં આવે છે? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
20) મુખ્ય ભારતીય સંગીત શૈલી કેટલી છે ? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
21) માસ્કી અભિલેખ અને એહોલ અભિલેખ કયા રાજ્યમાં આવેલા છે ? (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
22) ગુજરાતની આદિજાતિઓમાં ભીલ જાતિ પછી સંખ્યાની દૃષ્ટિએ બીજા નંબરે………… આવે છે. (GPSC : Advt no.49, 50/202324 : Dt.30/06/2024)
23) સૌરાષ્ટ્રનું “ગોફ ગૂંથણ નૃત્ય” બીજા કયા નામે પણ પ્રખ્યાત છે? (GPSC : Advt no.53,56,66/202324 : Dt.13/06/2024)
24) “પાસોવર”, “પેન્ટીકોસ્ટ”', 'રોશ હાશના', 'સબ્બથ' કયા ધર્મના પ્રમુખ તહેવારો છે? (GPSC : Advt no.53,56,66/202324 : Dt.13/06/2024)
25) વી. શાંતારામના પ્રથમ રંગીન ચિત્ર “ઝનક ઝનક પાયલ બાઝે”નું કલા નિર્દેશન કયા ચિત્રકારે કર્યું હતું? (GPSC : Advt no.53,56,66/202324 : Dt.13/06/2024)
26) ગુજરાતના ખ્યાતનામ વ્યક્તિઓ પૈકી મધુસૂદન ઢાંકીનું નામ કયા ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલુ છે? (GPSC : Advt no.53,56,66/202324 : Dt.13/06/2024)
27) કયા સૂત્ર સાહિત્યમાંથી સામાજિક નીતિનિયમો અને કાયદા વિષયક માહિતી મળે છે ? (GPSC : Advt no.53,56,66/202324 : Dt.13/06/2024)
28) આનક, કમલ, ક્ષુણ્ણક, ડિડિમ વગરે કયા સંગીત વાદ્યના પ્રાચીન નામો છે? (GPSC : Advt no: 67, 72/2023-24 : Dt.30/05/2024)
29) 'લેડી ઈન મૂનલાઈટ' અને 'મધર ઈન્ડિયા' કયા ચિત્રકારની પ્રસિદ્ધ કલાકૃતિઓ છે? (GPSC : Advt no: 67, 72/2023-24 : Dt.30/05/2024)
30) વિવિધ રાજ્યો અને તેના નાટયપ્રકારની જોડી પૈકી કઈ જોડી સાચી નથી ? (GPSC : Advt no: 67, 72/2023-24 : Dt.30/05/2024)
31) “ભાગવત પુરાણ” કયા નૃત્યનો મુખ્ય આધાર છે? (GPSC : Advt no: 67, 72/2023-24 : Dt.30/05/2024)
32) ઓડિશાની પરંપરાગત ચિત્રકારીને શું કહેવામા આવે છે ? (GPSC : Advt no: 67, 72/2023-24 : Dt.30/05/2024)
33) ડાંગ દરબાર …………………………………. (GPSC : Advt no: 69, 44/2023-24 : Dt.20/03/2024)
34) કચ્છમાં આવેલું કયું સ્થળ રોગન-પ્રિન્ટિંગ ભરતકામ માટે જાણીતું છે ? (GPSC : Advt no: 70/2023-24 : Dt.28/03/2024)
35) નીચેના વાક્યો ચકાસો: (GPSC : Advt no: 03/2020-21 : Dt.22/02/2024)
1. મકરસંક્રાંતિના અવસર પર તિર્થયાત્રીઓ “સાગર” ટાપુની મુલાકાત લે છે અને ગંગા તથા બંગાળની ખાડીના સંગમ ઉપર ડૂબકી લગાવે છે.
2. આ મેળો તામીલનાડુમાં ઉજવવામાં આવે છે.
3. આ મેળાને કુંભ મેળાની જેમ રાષ્ટ્રીય દરજ્જો આપવામાં આવેલ છે.
36) મૈસુર દશેરા ઉત્સવ અંગે નીચેના વાક્યો ચકાસો: (GPSC : Advt no: 03/2020-21 : Dt.22/02/2024)
1. આ ઉત્સવનો વારસો વિજયનગરના સામ્રાજ્યના શાસકો પાસેથી મૈસુરના વાડિયર રાજ્યને મળેલ હતો.
2. મધ્યયુગમાં પોર્ટુગલના પ્રવાસીઓ દ્વારા તેનું વર્ણન કરેલ છે.
3. યુનેસ્કો (UNESCO) દ્વારા આ ઉત્સવને ઇનટેન્જીબલ કલ્ચરલ હેરીટેજ ટૅગ (Intangible cultural heritage tag) મળેલ છે.
37) અમીર ખુસરો સંબંધમાં નીચેના વાક્યો ચકાસોઃ (GPSC : Advt no: 03/2020-21 : Dt.22/02/2024)
1. તેઓએ નવા રાગોની રચના કરેલ હતી.
2. હિન્દુ અને ઈરાની પ્રણાલીના મિશ્રણથી “કવ્વાલી” શૈલીનો વિકાસ કરેલ હતો.
3. “તુઘલક-નામા”ની રચના કરેલ હતી.
38) “મ્યુરલ પેઈન્ટિંગ્સ' (Mural Paintings) સંબંધીત નીચેના વાક્યો પૈકી કયા વાક્યો યોગ્ય છે ? (GPSC : Advt no: 03/2020-21 : Dt.22/02/2024)
1. આ ચિત્રો “રોકકટ ચેમ્બર” અને કુદરતી ગુફાઓમાં જોવા મળે છે.
2. ચિત્રોમાં બિનસાંપ્રદાયિકતાપણું છે.
3. આ પેઈન્ટિંગ કાગળ પર પણ સમાવી શકાય છે.
39) રાજ્ય અને તેમાં ઉજવાતા મહોત્સવની જોડીઓ પૈકી કઈ જોડી યોગ્ય નથી ? (GPSC : Advt no: 03/2020-21 : Dt.22/02/2024)
40) નીચેના પૈકી કયા નૃત્યો ગુજરાતના છે ? (GPSC Advt No- 40/202324 (TDO))
(I) પલ્લી જાગ ગરબો
(II) વીંછુડો
(III) હુડો
(IV) કહુલ્યા
41) ગુજરાતના હલ્લીસાકા નૃત્ય વિશે નીચેના પૈકી કયા વિધાનો સત્ય છે ? (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
I. હલ્લીસાકા નૃત્ય પ્રાચીન છે અને ભૂતકાળના મહત્વપૂર્ણ પારસી સાહિત્યના સમયનું છે.
II. નર્તકો નૃત્યમાં એક સાંકળ બનાવવા માટે તેમના હાથ ભેગા કરીને વર્તુળ બનાવે છે.
III. એવું કહેવાય છે કે તેણે ભારતીય સાંસ્કૃતિક અભિવ્યક્તિઓમાં ઘણી મિશ્ર શૈલીઓને તેમાં પણ ખાસ કરીને છાલિક્યા ગીતો અને હલ્લીસાકા નૃત્યને પ્રેરિત કરી છે.
42) ગુજરાતની હસ્તકલા વિશે નીચેના પૈકી કયા વિધાનો સત્ય છે ? (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
I. સુરતનો જરી ઉદ્યોગ એ પ્રાચીન હસ્તકલા પૈકીનો એક છે જેનો ઉદ્ભવ મુઘલ સમયગાળા દરમ્યાન થયેલો માનવામાં આવે છે.
II. રોગન, જરી, ટાય અને ડાઈ તથા વિશિષ્ટ પટોળા એ રાજ્યની આકર્ષક વણાટની સાંસ્કૃતિક ભાત છે.
III. પટોળાની અનોખી બાંધણી અને વણાટ પદ્ધતિ વસ્ત્રની બંને બાજુઓ પર એક સમાન ભાત (patterns)ની રચના કરે છે.
43) ગુજરાતમાં સંગ્રહાલયો વિશે નીચેના કયા વિધાનો સત્ય છે ? (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
I. ભૂજમાં ભારતીય સંસ્કૃતિ દર્શન તરીકે ઓળખાતું એથનોલોજી (નૃવંશવિદ્યા) સંગ્રહાલય કચ્છી ગામડાની ગ્રામીણ જીવનશૈલીને સંક્ષિપ્તમાં દર્શાવે છે.
II. 1877માં સ્થપાયેલ કચ્છ સંગ્રહાલય એ મૂળતઃ એન્ડરસન સંગ્રહાલય તરીકે જાણીતું હતું.
III. કેલીકો ટેક્સ્ટાઈલ મ્યુઝિયમ (કાપડ સંગ્રહાલય) ખાતે છેક 17મી સદીના દુર્લભ કાપડને સુપ્રખ્યાત કોતરણીવાળી લાકડાની હવેલીમાં પ્રદર્શિત કરેલ છે.
44) નીચેના પૈકી કયા દેવતા ગાંધાર કળા શૈલીનું આગવું લક્ષણ છે ? (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
45) ગાય ગોહરીનો મેળો કયારે ભરાય છે? (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
46) ગુજરાતમાં વસવાટ કરતી આદિજાતિ જાતિઓને જનસંખ્યાની દ્રષ્ટિએ ચઢતા ક્રમમાં ગોઠવી અને યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
47) સાચો વિકલ્પ જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. પઢાર આદિજાતિ સ્ત્રીઓ આઠથી દસ વારનો, રંગીન ઘાઘરો અને બાય વગરનો, બંધ ગળાવાળો કબજો પહેરે છે.
2. પઢાર આદિજાતિ પુરુષો માત્ર લંગોટી પહેરી અને માથા ઉપર ફક્ત એક કકડો વીંટે છે.
48) સાચો વિકલ્પ જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. દૂબળા જાતિના લોકો ‘દિવાસો' (અષાઢ વદ અમાસના) દિવસે કપડાં-ચીંથરામાંથી જીવતા માણસના કદના મોટા ઢીંગલાં બનાવે છે. આ ઢીંગલાંને ટોપો, કોટ, પાટલુન, ટાઈ પહેરાવેલ હોય છે, મોંમા ચિરુટ કે સીગરેટ પણ ખોસેલી હોય, આ ઢીંગલાંનું સરઘસ નદીકિનારે જાય અને પછી “ઢીંગલા'નું વિસર્જન કરવામાં આવે.
2. ભરૂચ જિલ્લાની ભાઈ પ્રજા અષાઢ સુદ દશમનો દિવસ મેઘરાજાના ઉત્સવ તરીકે ઊજવે છે. મેઘરાજાની માટીમાં બનાવેલી પ્રતિમાની દસ દિવસ પૂજા કરે છે, દસમે દિવસે એ પ્રતિમા લઈને ગામમાં મેઘરાજાની છડી (સરઘસ) નીકળે છે. અંતે ગામ બહાર નદી તળાવમાં એ પ્રતિમાને પધરાવવામાં આવે છે.
49) સાચો વિકલ્પ જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. માળીનો ચાળો નૃત્ય ડાંગ પ્રદેશમાં પ્રચલિત છે.
2. માળીનો ચાળો નૃત્યમાં ફક્ત પુરુષો જ ભાગ લે છે.
50) સાચો વિકલ્પ જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. સંખેડા, નસવાડી, તિલકવાડા, જંબુગામ, ડભોઈ વગેરે વિસ્તારોમાં વસવાટ કરતા તડવી આદિજાતિઓમાં લગ્ન પ્રસંગે ટીંબલી, માટલી, આડી માટલી, આંબલી ગોધો, આલેણી, કૂદણિયું ઈત્યાદિ નૃત્યો થાય છે.
2. તડવી નારીઓ રાતના ભેગી થઈ એકબીજીની કેડે હાથના કંદોરા ભીડી નાચતી નાચતી “રોળા' નૃત્યગીતો ગાય છે.
Comments (0)