રૂઢીપ્રયોગ અને તેના અર્થ - 7

ચશ્માં ફરી જવાં  :- ગુસ્સે થવું.
ચાંચે ચઢવું  :- અદેખાઈની નજરે આવવું.
ચાંપી હાંકવું  :- જલદી નાસી જવું.
ચાકે ચઢવું  :- લોકોમાં વાત ચાલવી, વગોવાવું.
ચાનક રાખવી  :- કાળજી રાખવી.
ચાદર ચોઢવી  :- દેવાળું કાઢવું.
ચોઠો કરવો  :- ઘટસ્ફોટ કરવો.
ખેલ માંડવો  :- રમત રમવી.
શગ સંકોરવી  :- દીવાની જ્યોત પ્રજવલિત કરવી.
પડો વજાડવો  :- ઢોલ વગાડી જાહેરાત કરવી.
અંક વળવો  :- હદ થવી.
કાન ફાટવાં  :- કાન બહેરા થઈ જવાં.
તાળી વાગવી  :- લગની લાગવી.
કપટીનું ચપટ થવું  :- કપટીની યોજના નષ્ટ થવી.
આખડી પડવું  :- લડવા મંડવું.
માટી વાળવી  :- અંતિમ ક્રિયા કરવી.
શૂન્ય થઈ જવું  :- પોતાની જાતને ભૂલી જવી.
ધોળાં આવવાં  :- ઘડપણ આવવું.
નો'રા કરવા  :- આગ્રહપૂર્વક વિનંતી કરવી.
હાડોહાડ હોવું  :- પૂરેપૂરા હોવા.
ટાંચ આવવી  :- જપતીનો હુકમ આવવો.
લોઢાની મેખ પેસી જવી  :- વેદના થવી.
મનને કાંઠું કરવું  :- મનને મજબૂત કરવું.
ભેજું ફાટી જવું  :- ઘેલા બનવું, ઘેલછા થવી.
ભાવ થવો  :- ઈચ્છા થવી, લાગણી થવી.
ભાર ઉતારવો  :- ઉપાધિમાંથી મુક્ત થવું.
ભાર ભાગી જવો  :- શંકા દૂર થઈ જવી.
ભાંગ્યાં વેણ બોલવાં  :- અર્થ વિનાનું બોલવું.
ભાઈબાપા કરવા  :- નરમાશથી પટાવીને કામ લેવું.
ભાજી કરી નાખવી  :- ફજેતી કરવી.
ભસ્મ થવું  :- ગુસ્સાથી બળી જવું, પચી જવું.
બાંય ઝાલવી  :- આશરો આપવો, સહાય કરવી.
બુદ્ધિ સાગર હોવું  :- બુદ્ધિશાળી માણસ હોવું.
બોકડો બનાવવો  :- મશ્કરીનો ભોગ બનાવવો.
બેઠા થવું  :- સાજા થવું.
બાંધછોડ કરવી  :- તોડ કાઢવો, સુધારાવધારા કરવા.
ભભકી દેવી  :- ધમકી આપવી, રોફ છાંટવો.
ભભૂકી ઊઠવું  :- પ્રકાશી ઊઠવું, સળગી ઊઠવું.
ભરી પીવું  :- ન ગણવું, પહોંચી વળવું.
ફોલ્લો ફૂટી જવો  :- અડચણ મટવી, નિકાલ થવો.
બત્રીસ કોઠે જીવ આવવો  :- નિશ્ચિંત થઈ જવું.
પૂંછડે તણાવું  :- કોઈના વિચારને અનુસરવું.
પુણ્ય પરવારવું  :- સારાં કર્મના ફળ ખૂટી જવાં.
પૂંછડું છૂટી જવું  :- ગભરાવું, ડરી જવું.
પાર પામવો  :- ભેદ જાણવો, મર્મ કે રહસ્ય સમજવું.
પાનુ ઉઘાડવું  :- કોઈની નિંદા શરૂ કરવી.
પડી ન હોવી  :- પરવા ન હોવી.
પગ ઠરવો  :- સ્થિર કે દ્રઢ રહેવું, સ્વસ્થ થઈ રહેવું.
નાચ સૂઝવા  :- જુદા જુદા નકામા ખેલ માંડવા.
નિશાને ચડવું  :- વાવટો ફરકાવવો, વિજય મેળવવો.
ધોળકું ધોળવું  :- અજવાળું કરવું.
ધડકો મારવો  :- જલદી કામ પતાવવું.
ધડે બેસવું  :- પડી ભાંગવું, પાયમાલ થવું.
ધડે રહેવું  :- અંદાજસર રહેવું, મર્યાદામાં રહેવું.
ધાડે લાગવું  :- પાછળ પડવું, ઉતાવળું થવું.
ધાનધાન થવું  :- રોજીરોટી મેળવવાને માટે તલસવું.
ધજા ઉડાડવી  :- ડંકો વગાડવો, જયજયકાર કરવો.
દીઠે ડોળે ન બનવું  :- એકબીજાના કટ્ટર દુશ્મન હોવું.
દીસતું કરવું  :- છોડી કે મૂકી દેવું, છૂપું રાખવું.
દુનિયાની હવા લાગવી  :- સંસારનો અનુભવ થવો.
દુખણાં લેવાં  :- ઓવારણાં લેવાં.
તડાકા મારવા  :- બડાશની વાતો કહેવી.
ડોબાં ચારવાં  :- ખાલી વખત ગુમાવવો.
ડાંઠાં દેવાં  :- કામમાં વેઠ ઉતારવી.
ડહોળી મૂકવું  :- ગોટાળો કરવો, બગાડી મૂકવું.
ઢગલો થઈ જવું  :- થાકીને લોથ થઈ જવું.
ટકા કરવા  :- રોકડી કરવી.
ટાળો દેવો  :- છુપાઈને રસ્તે પડવું, વાયદો કરવો.
જોડી કાઢવું  :- કલ્પનાથી બનાવવું, નવું રચવું.
જુવાર-બાજરો ખાવો  :- ગરીબ માણસ તરીકે રહેવું.
ઝાવાં નાખવાં  :- ફાંફાં મારવાં, વલખાં મારવાં.
ઝંખવાણા પડવું  :- શરમાવું, ભોંઠા પડવું.
જીભ કચરવી  :- વચન આપવું, નિર્ણય જાહેર કરવો.
જિગરનો ટુકડો હોવો  :- ખૂબ વહાલું હોવું.
જાસકિયાં ઊડવાં  :- ખૂબ ખર્ચપાણી થવું.
હાથે પગે લાગવું  :- આજીજી કરવી.
હાર ઉતારવો  :- ટેક ઓછો કરવો, નરમ પડવું.
હામી ભરવી  :- જામીન થવું, બાંયધરી આપવી.
હાડ જવું  :- ખરું રૂપ પ્રકાશવું, વંઠી જવું.
હમચી ખૂંદવી  :- નાચ્યાં કરવું, ધમાલ કરવી.
હબક લાગવી  :- હેબતાઈ જવું, સ્તબ્ધ થઈ જવું.
હજાર ઘંટીનો લોટ ખાવો  :- ઘણો અનુભવ લેવો.
સાંજ-સવાર કરવી  :- વાયદા કરવા.
સોના સાઠ કરવા  :- આબરૂ ખોવી, ખોટ ખાવી.
સૂકો વાંસ મારવો  :- ચોખ્ખી ના પાડવી.
સુખડી આપવી  :- બક્ષિસ આપવી.
સિંદૂર ફેરવવું  :- ધૂળમાં મેળવવું, નકામું કરી દેવું.
સવા મણની તળાઈમાં સૂવું  :- નિશ્ચિંત થવું.
શાલ ઓઢાડવી  :- બક્ષિસ આપવી, નિંદા કરવી.
વેઠે કંકોડી દળવી  :- નકામો પ્રયત્ન કરવો.
વાળ ઊભા થવા  :- રોમાંચ થવો.
વાટ પડવી  :- ધાડ પડવી, લૂંટ થવી.
વાડી લૂંટાવી  :- ધૂળમાં મળી જવું, બગડવું.
વાણાતાણા કરવા  :- ગૂંચવી નાખવું.
વશનું માણસ હોવું  :- લાગવગ હેઠળનું માણસ હોવું.
કાળ ખૂટવા   :- આફત આવી પડવી.
શિખરે ચડાવવું  :- કોઈ કામને ઉચ્ચ રીતે પાર ઉતારવું.
આસમાની આફત આવવી   :- દુકાળ કે ધરતીકંપ જેવી મુશ્કેલી આવવી.
ખીલાને જોરે કૂદવું  :- કોઈ સત્તાવાળા મોટા માણસને આધારે મહાલવું.
આંખ મીંચીને અંધારું કરવું  :- વગર વિચાર્યું સાહસ કરવું.

Comments (0)

Leave your comment

Please enter comment.

Please enter name.
Please enter valid email address.
Please enter valid website URL.

Up